<<   N. 8892   >>

★ Zakut, Abraham Ben Samuel [1452-1515]. [carta 1 recto] Tabulae tabula[rum] celestium motuum astronomi// zacuti necnon stella[rum] fixa[rum] longitudines ac// latitudines ad mot[us] [ci]vitatem mira dilige[n]tia reducte ac in principio canones ordinatissime// incipiu[n] felici sidere. [carta 168 recto] Expliciunt tabularum astronomicae Rabby Abraham Zacuti// astronomi serenissimi Regis emanuel Rex Portugalliae et cet[era]// cu[m] canonib[us] traductis alinga [sic] hebrayca in latinu[m] p[er] magistru[m]// Joseph vizinu[m] discipulu[m] ei[us] a[u]ctoris opera et arte soler//tis magistri ortas curaq[ue] sua no[n] mediocri impre[s]sione co[m]ple//te existu[n]t felicib[us] astris a[n]no a p[ri]ma re[rum] etherea[rum] circuitione// 1496 sole exi[s]tente in 15. gr. 53. m. 2 s. piscium sub c[a]elo leyree. [Leiria, Portogallo, Ortas, 25 febbraio 1496].

In 4°, senza segnatura, cc. [168], 32-34 righe per pagina; Carattere gotico.

Editio princeps (anche se Houzeau-Lancaster 14174 cita un’edizione del 1472 di Venezia, che dubito esista realmente).

Matematico, astronomo, astrologo e storico, nacque a Salamanca, ove insegnò. Esiliato dalla Spagna, riparò a Lisbona alla corte del Re, che lo interpellò in relazione alla opportunità di finanziare e incoraggiare la spedizione di Vasco da Gama; Zakut provvide le navi di un astrolabio, il primo ad esser realizzato non in legno, ma in metallo. Vittima, in qualità di ebreo, di persecuzioni, fuggì avventurosamente a Tunisi e, di lì, in Turchia, dove rimase fino alla morte.

Esemplari: British Library; Valmadonna Trust London; Universidad de Sevilla (mutilo); Universidad de Salamanca (2); Bibl. Mun. Central, Valencia; Bibl. Nacional Madrid; Bibl. Capitular y Colombina, Sevilla; Bibl. Publica de l'Estado, Evora; Bibl. Universidad de Valladolid; Palaço Ducal, Vila Viçosa, Lisboa; Bibl. Nacional de Portugal; Bibl. Naz. Braidense, Milano; Bibl. Interuniversitaire Sainte Geneviève, Paris; Staatsbibliothek Augsburg; Library of Congress (esemplare incompleto); Harvard University, Houghton Library; Yale University; Brown University, Providence; Hispanic Society Library, New York; Henry Huntington Art Collections and Botanical Gardens, San Marino, California.

Bibliografia: Klebs 1054.1; Hain-Copinger 16267; Copinger 6611; GW 115; Brunet V 1517-1518; Houzeau-Lancaster 14174 e Graesse VI 2 503 (rilevavano che di questa edizione si conosceva un solo esemplare alla Biblioteca di Lisbona).

Altre edizioni:

1496, Venetiis, con addizioni di Alfonso di Cordoba. Fonti relative: GW 116a; Hain 16268; Klebs 1054.3;

15 ottobre 1498, Venetijs, Petrus Liechtenstein Coloniensis, A8 B2 A-O8, cc. [122]: la descrizione analitica di quest’opera, di dubbia e contrastata attribuzione, è sub Santritter, Johannes Lucilius (scheda n. 7096). E’ inoltre richiamata sub “Regiomontanus”, Ephemerides astronomiae ab anno 1475 ad 1506 (scheda n. 6620, in nota);

1499, Venetijs, Giunta, pp. 224, Almanach perpetuum R. Abrahae Zacuti, a se emendatum, interpolatum et auctum imprimi curauit. Fonti relative: Houzeau-Lancaster 14174; Hain 11138; GW 116 b; Klebs 1054.4;

1500, Venetijs, L.A. Junta, in 4°, pp. 208. Esemplare della Harvard University. Bibliografia relativa: Hain 16269; GW 116 post b;

★ 1502 [al colophon, in D9: Opus Ephemeridium siue Almanach perpetuu[s] Abraham zacuti completu[m] Accu//rato studio nouiter castigatum Impressum est ac absolutu[m] Venetiis & accuratissi//ma fide licuit: sano distintocq[ue] charactere Per Petru[m] Liechtenstein Coloniensem// Anno Salutifere incarnationis 1502. Die 15 Iulij], Almanach// perpetuus exactissime// nuper eme[n]datu[s] omniu[m]// celi motuum cum addi// tionib[us] in eo factis te//nens complementum.// Cum Gratia et Priuilegio, in 8° (21 cm), a-b8 c6 [d]2 e10 8 f-z8 &8 )8 Ŗ8 A8 B6 C8 D10, cc. [243] [1 bianca]. Colophon alla carta D9 verso. Iniziali xilografiche. Esemplari: Bibl. Naz. Centr. Vittorio Emanuele II, Roma; Bibl. Seminario diocesano, Brescia; Bibl. Apostolica Vaticana; Bibl. umanistica, sede di lettere, Firenze; Bibl. Universitaria Padova; Bibl. Oliveriana, Pesaro; Bibl. Angelica, Roma; Bibl. comunale degli Intronati, Siena; Bibl. civica Attilio Hortis, Trieste; Kungl. Biblioteket Stockholm; IDS Zürich Zentralbibliothek; Universitätsbibliothek Wien; British Library; University College London; Aberdeen University; Glasgow University; Cambridge University; Université Louis Pasteur, Strasbourg; Observatoire de Paris; Bibl. Mun. Avignon; Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek, Hannover; Niedersächsische Staats und Universitätsbibliothek, Göttingen; Universitätsbibliothek Würzburg; Universitäts und Landesbibliothek Sachsen Anhalt, Halle; Thüringer Universitäts und Landesbibliothek, Jena; Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel; Staatsbibliothek Berlin; Staatsbibliothek Bamberg; Alte Bibliothek der Abtei Ottobeuren; Staats und Stadtbibliothek Augsburg; Bibliothek der Ludwig Maximilians-Universität, München; Bibliotheek Universiteit van Amsterdam; NNL National Library of Israel; Smithsonian Institution, Washington; Library of Congress; Harvard University, Houghton Library; University of Michigan; Columbia University, New York; University of Michigan, William Clements Library; University of Chicago; University of Minnesota; Brown University, Providence, Rhode Island; New York Public Library Research; Yale University; Yale University Medical Library; Biblioteca Nacional de Chile; El Colegio de Mexico. Bibliografia relativa: Gardner 371; Adams A 44; Brunet V 1518; Graesse VI 2 503; Houzeau-Lancaster 14174; Grassi p. 743;

1515 [Venetiis], cc. [16] 208, con il titolo Almanach perpetuu[m] sive tacuinus Ephemerides & diariu[m] Abraami Zacuti hebrei: Theoremata aut[em] Joa[n]nis Michaelis germani bududeren[i] [...]. Esemplare della Bayerische Staatsbibliothek München;

1525, Venezia, Giunta, in 4°, cc. [16] 208. Esemplare della Staats und Stadtbibliothek Augsburg. Bibliografia relativa: Adams A 45; Grassi p. 743. Questa edizione è meglio descritta sub Gaurico (scheda n. 2953), che ne è stato in realtà il curatore e il commentatore: in effetti, nel 1525 Zacuto era già scomparso da un decennio.