<<   N. 6065   >>

★ [Petrus Cracoviensis] [XV-XVI secolo]. Computus no//uus ecclesiasticus Elabo//ratus ac vtilibus additionibus, in locis vbi// obscurior videbat, diligenter auct[us]. Prin//cipia Astromie [sic] non vulgaria edocens:// perutilis scitu om[n]ibus p[re]sertim ijs q[ue]// ad sacra apira[n]tes sibi et cõmisse// plebicule christiane prudenter// [con]sulere optãt. Necnõ illis q[ue]// docti vlla ex parte ha//beri volunt.// Ad lectorem,// Habes lector optime computu[m] ecclesiasticum// cõpendio quodã cõprehêdentez quicq[ui]d// in sphera copiosus continetur:// non elegantia quo//dam & nitidioribus versibus// sunt siquidem vix tres qui vitio vacãt// editum: sed frugiferum & veritatis assertorem.// 1515. [Leipzig] [Valentin Schumann] 1515.

In 4° (22.5 cm), A-B6, cc. [12]. Frontespizio in cornice floreale. Incisione a 2/3 di pagina in B6 recto (modo per calcolare le lettera dominicale). Il verso dell’ultima carta è bianco. Carattere gotico. Il luogo di stampa e il nome dello stampatore non figurano nel testo, ma sono frutto di attribuzione.

I Computi non possono essere considerati vere e proprie opere di astrologia; hanno peraltro, con tale disciplina, un rapporto di complementarità o propedeuticità. I temi trattati sono in effetti tali: De aureo numero; De ciclo inditionis; De ciclo solari; De littera dominicali anni cuiusque bisestilis et non bisestilis; De forma spherae [la teoria è geocentrica]; De situ & motu firmamenti; De aspectibus [in questo capitolo sono spiegati gli aspetti tra i Pianeti, che è cosa afferente la sola astrologia]. Infine, vi sono tavole relative alle posizioni della Luna nei Segni e alle opposizioni tra la Luna e il Sole.

L’anno precedente Simon Eyssenman aveva pubblicato un’opera analoga a questa, che ho descritto sotto questo Autore.

Esemplari: Cambridge University; Bayerische Staatsbibliothek München; Staatsbibliothek Bamberg; Universitätsbibliothek Würzburg.

Bibliografia: Adams C 2481.

Vi sono numerose edizioni precedenti, citate da Graesse, Adams, GW e Klebs. Alcune di esse sono quelle seguenti:

[circa 1487-88] [Leipzig] Computus Cracouiensis, in 8°, senza segnatura, cc. [12]. Esemplari della Thüringer Universitäts und Landesbibliothek, Jena e della Ratschulbibliothek Zwickau. Bibliografia relativa: GW 7274;

★ [1494] [Leipzig], in 4°, A-C6, cc. [18], Computus nure//bergensis perutilis clerico//rum figuris textum pulcerri//me declarantibus; incisione a 2/3 di pagina al verso del titolo (ruota per il calcolo del ciclo lunare e del ciclo solare). Esemplari (non esaustivamente): Staatsbibliothek Berlin; Universitätsbibliothek und Landesbibliothek Darmstadt; Bayerische Staatsbibliothek München (2); Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel; Ratschulbibliothek Würzburg; Yale University; University of Illinois. Bibliografia relativa: GW 7277; Klebs 296.1; Hain 5597;

[circa 1498] [Erfurt], in 4°, a-b8 c4, cc. [20], Computus Nurembergensis. Esemplari (non esaustivamente): BNF; Niedersächsische Staats und Universitätsbibliothek, Göttingen. Bibliografia relativa: GW 7278;

★ In B4 recto: Anno domini 1499 [Leipzig] [Wolfgang Stöckel], in 4°, 21 cm, A6 B4, cc. [10], con il titolo Computus nouus totius// fere astronomie fundamen//tum pulcerrimu[m] continens; verso della prima e dell'ultima carta bianchi; carattere gotico; marca tipografica di in B4 recto. Esemplari (non esaustivamente): Bayerische Staatsbibliothek München; Stadtbibliothek Bamberg; Universitätsbibliothek Kiel; Universitätsbibliothek Leipzig; Bibl. Universitaire Strasbourg. Bibliografia relativa: GW 7276; Klebs 295.2; Hain 5602a; Zinner n. 716;

1499, Leipzig, Jakob Thanner, in 4°, A-C6, cc. [18], Computus Nurembergensis. Esemplare fra gli altri della Herzog August Bibliothek, Wolfenbüttel. Bibliografia relativa: GW 7276; Klebs 296.3; Hain 5600; Zinner n. 717;

[circa 1500] [Zwolle], in 4°, a2, cc. [2], Vulgaria Computi. Esemplare della sola Cambridge University. Bibliografia relativa: Klebs 293.1; Copinger 6565; GW 7281;

[circa 1500] [Colonia], in 4°, a6 b4, cc. [10]., Computus cracoviensis. Esemplare della BNF. Bibliografia relativa: GW 7275; Zinner n. 752;

[circa 1500] [Nürnberg], in 4°, senza segnatura, cc. [4], Computus deutsch. Esemplare della sola Ratsschulbibliothek Zwickau. Bibliografia relativa: GW 7282; Zinner n. 753;

[circa 1500] [Deventer, R. Pafraet], in 4°, a8 b4, cc. [12], con il titolo Computus astronomic. Esemplare della Cambridge University. Bibliografia relativa: Adams C 2477;

[circa 1500] [Colonia], Computus Cracouiensis, in 4°, a6 b4, cc. [10]. Esemplare della BNF. Bibliografia relativa: GW 7275;

[circa 1500] [dati editoriali non noti], in 4°, con il titolo Computus novus adjectis commentariolo totius fere astronomie fundamentum pulcherrimum continens Opusculum Beati Thome ad fratrem Raynaldum de judiciis astrorum. Fonti: Graesse II 244; Zinner n. 805 (data 1502);

1501, Venetijs, Bernardinū Venetū de Vitalibus, in 4°, A-C4, cc. [12], con il titolo Computus ecclesiasticus & astronomicus. Esemplare della Cambridge University. Bibliografia relativa: Adams C 2478;

1502, Zuuollis [Zwolle], Petrus Os de Breda, in 4°, cc. [16], con il titolo Computi elucidatio. Vulgaria computi. Esemplare della British Library. Bibliografia relativa: Adams C 2479;

1504 e Anno 1506 et finitum 5 ydus Julias, Liptzk [Leipzig], Jacobus Thanner, in 4°, cc. [10] con il titolo (l’edizione del 1506) Computus nouus// totius fere astrono//mie fundamentum pulcherrimum continens// Opusculum beathe ad fratrem Reynaldu[m] de Judicijs astro[rum]// v. Thomas Aquino. Esemplare della Bayerische Staatsbibliothek München (l’edizione del 1506). Bibliografia relativa (per entrambe le edizioni): Graesse II 244; Zinner nn. 840 e 865 (per entrambe le edizioni) [su questa opera si veda amplius la scheda n. 8054 bis];

1507, Impressum Leiptzig p[er] Baccalaureum Martinum Herbipoleñ, con il titolo Computus novus totius fere astronomie fundamentum pulcherrimum continens: Opusculum beati Thome ad fratrem Reynandum de Judicijs astrorum; Bethen Babilonici de ortu quatuor triplicatum som Conradum Noricum. Esemplare della Staatsbibliothek Berlin;

[circa 1513], Landshut, Johann Weyssenburger, in 4°, A-C4, cc. [12], con il titolo Computus nouus et ecclesiasticus. Esemplare della Staatliche Bibliothek Regensburg. Bibliografia relativa: Adams C 2480; Grassi p. 186; Zinner n. 980;

[circa 1515], Landshut, Johann Weyssenburger. Fonte: Graesse II 244;

1516, Leipzig, Valentin Schumann, A-B6, cc. [12]. Esemplare della Staatliche Bibliothek Regensburg;

1517, Leipzig, Valentin Schumann, in 4°, cc. [12]. Esemplare della Alte Bibliothek der Abtei Ottobeuren. Bibliografia relativa: Zinner n. 1067;

1517, Viennae Pannoniae [Wien], Johann Singrenii, in 4°, a-b6, cc. [11] [1 bianca], stemma imperiale circondato da altri stemmi al frontespizio. Esemplare della Bibl. civica Bertoliana, Vicenza. Bibliografia relativa: Graesse II 244; Zinner n. 1068;

1518, Cracow, H. Vietor, in 4°, cc. [8], con il titolo Computus novus & ecclesiasticus: totius fere astronomie fundamentum pulcherrimum continens. Clerico non minus vtilis quam necessarius: cum figuris et additionibus nouiter apressis. Esemplare della Wellcome Library. Bibliografia relativa: Grassi p. 186;

1519, Venetjis, Petri Liechtenstein, in 4°, a-c4, cc. 11 [1]. Carattere gotico. Esemplare della Bibl. Comun. Paroniana, Rieti. Bibliografia relativa: Rosenthal 3390; Riccardi II V 50; Adams C 2482; Graesse II 244; Grassi p. 186.